بررسی تطبیقی اختیار انسان در فلسفه اسپینوزا و استاد مطهری
نویسندگان
چکیده
این نوشتار به مقایسه نظریات دو فیلسوف اسلامی و غربی استاد مطهری و اسپینوزا درباره اختیار انسان می پردازد. هر یک از این دو فیلسوف نظریات عمیقی درباره اراده آزاد و اختیار انسان عرضه کرده اند که بررسی تطبیقی این نظریات می تواند در فهم عمیق تر دیدگاه های هر یک از دو منشأ اثر قرار گیرد. هدف این جستار روشن کردن شباهت ها و تفاوت های موجود در دیدگاه های آنان درباره این پرسش ها می باشد که آیا انسان واقعاً آزاد است؟ آیا اختیار و آزادی او صرفاً به معنی قدرت انتخاب است؟ آیا حس اختیار در او بدیهی است، یا نتیجه جهل و غفلت او از علل و عوامل مؤثر بر اعمالش می باشد؟ دامنه و حدود اختیار انسان چه اندازه است؟ این دو فیلسوف در مباحث مهمی نظیر عقل، آزادی انسان، انسان، اراده، نسبت عقل و اراده، تعریف جبر و اختیار، و ملاک اختیار دارای دیدگاه های عمیقی هستند که در این جستار به روش تطبیقی مورد بحث و بررسی قرار گرفته است.
منابع مشابه
بررسی تطبیقی ارادۀ الهی در فلسفۀ اسپینوزا و استاد مطهری
این نوشتار به بررسی اراده الهی از دیدگاه دو فیلسوف بزرگ، استاد مطهری و باروخ اسپینوزا می پردازد و هدف آن روشن کردن شباهت ها و تفاوت های موجود در دیدگاه های آن دو در باره این پرسش است که آیا خداوند دارای اراده است یا نه، و در صورت داشتن اراده آیا اراده او مطلق و آزاد است. جستار حاضر در این راستا به مقایسه نظریات این دو فیلسوف در مسائل زیر می پردازد: عقل الهی، اراده الهی، نسبت عقل و اراده به خداو...
متن کاملبررسی تطبیقی آرای لیندا زاگزبسکی و استاد مرتضی مطهری در باب علم پیشین الاهی و اختیار انسان
مسألهی علم پیشین الاهی و اختیار انسان یکی از مسائل اساسی فلسفهی دین است که از دیرباز، ذهن متکلمان و فیلسوفان را به خود معطوف نموده است. بر اساس این مسأله، ازآنجاکه علم مطلق الاهی مستلزم خطاناپذیری آن است، ازاینرو اگر خداوند در زمان t1 بداند که فاعل S فعل a را در زمان t3 انجام میدهد، آنگاه S در زمان t3 فعلی جز a را نمیتواند انجام دهد. ازاینرو، علم پیشین الاهی در تعارضی ظاهری با اختیار انس...
متن کاملفلسفه علم کلام در اندیشه استاد مطهری
فلسفه علم کلام، نگاه بیرونی به علمی است که به مبادی تصوری و تصدیقی مانند تعریف، موضوع، زمینههای پیدایش، رویکردها، ادوار و مراحل تاریخی و دیگر معیارهای کلی میپردازد. از نظر استاد مطهری هویت معرفتی علم کلام، بهمنزله دانشی کاملا اسلامی، تبیین استدلال و دفاع از شبهههای دینی است. در این پژوهش اثبات خواهد شد که در تعریف استاد مطهری مهمترین وجه اثباتی خاصیت تبیینی علم کلام بر مبنای تعریفهای ارائ...
متن کاملفلسفه عرفان در اندیشه استاد مطهری
عرفانشناسی یکی از راهبردهای بنیادین دوره جدید و نیازهای کنونی جامعه اسلامی - انقلابی در حال تکوین تمدن نوین اسلامی است. اندیشیدن درباره عرفان اسلامی و تولید فلسفه عرفان اسلامی، برآمده از درک و دردهای عمیق و از اضلاع مهم منظومه اندیشهای استاد مطهری; است؛ وی که به اهمیت فلسفههای مضاف و ضرورت تولید آنها بهویژه در فلسفه اخلاق اسلامی، فلسفه دین اسلامی، فلسفه تاریخ اسلامی و... بهطو...
متن کاملبررسی تطبیقی آرای لیندا زاگزبسکی و استاد مرتضی مطهری در باب علم پیشین الاهی و اختیار انسان
مسأله ی علم پیشین الاهی و اختیار انسان یکی از مسائل اساسی فلسفه ی دین است که از دیرباز، ذهن متکلمان و فیلسوفان را به خود معطوف نموده است. بر اساس این مسأله، ازآن جاکه علم مطلق الاهی مستلزم خطاناپذیری آن است، ازاین رو اگر خداوند در زمان t1 بداند که فاعل s فعل a را در زمان t3 انجام می دهد، آنگاه s در زمان t3 فعلی جز a را نمی تواند انجام دهد. ازاین رو، علم پیشین الاهی در تعارضی ظاهری با اختیار انس...
متن کاملمنابع من
با ذخیره ی این منبع در منابع من، دسترسی به آن را برای استفاده های بعدی آسان تر کنید
عنوان ژورنال:
فلسفه و کلامجلد ۲۰۱۰، شماره ۱۱، صفحات ۰-۰
کلمات کلیدی
میزبانی شده توسط پلتفرم ابری doprax.com
copyright © 2015-2023